Wederopbouwkerken

Zo'n tweehonderd tijdens de wederopbouw gebouwde kerken zijn inmiddels alweer gesloopt. Het gaat in zo'n rap tempo, dat de term wederafbraakkerken al gevallen is.

Na de oorlog hadden we het niet breed, maar Willem Drees, premier vanaf 1948 tot 1958, had het beste met ons voor, de economie herstelde en permanente welvaart leek steeds meer binnen bereik. Vol optimisme en werklust bouwden we het land weer op.

De bevolking groeide in die tijd van tien naar twaalf miljoen, en al die mensen moesten ergens wonen, en ook ergens hun geloof kunnen belijden. In weids opgezette voorsteden werden sobere, moderne kerken gebouwd. De zwartwitfoto's uit die tijd hebben soms wat weg van een science fiction decor - futuristische gebouwen aan brede autoloze lanen, rijen jonge boompjes erlangs, dankzij roodfilters verkregen indrukwekkende wolkpartijen erboven.

Eind jaren '60 - Nederland zal net zo'n beetje af zijn geweest - werd God door revolterende studenten doodverklaard. Zo gemakkelijk ging dat niet, maar de ontkerkelijking zette wel in. Tussen toen en nu is het aantal buitenkerkelijken verdubbeld, zestig procent van de bevolking ziet nooit meer een kerk van binnen.

De kerkgebouwen laten zich lastig herbestemmen, en gemeentes getroosten zich ook niet altijd even veel moeite een kerk te behouden. Voor een monumentstatus zijn de gebouwen vaak te jong, zodat ook welwillende gemeentes sloopvergunningen niet kunnen weigeren.

Volgens de voorspellingen zullen nog honderden wederopbouwkerken verdwijnen. En als je onder bouwwerken de reeds gesloopte kerken langs scrollt, vraag je je af of we daar geen spijt van gaan krijgen.

Menno den Engelse